3194 Sayılı Yasa’nın 42. Maddesinde, ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere ve imar mevzuatına aykırı olarak yapılan ya da 27 nci madde kapsamında ruhsat alınmadan yapılabilen yapılardan aynı maddede belirtilen koşullar sağlanmadan yapılanların sahibine idari para cezası verilebileceği ifade edilmiştir.

            Uygulamada en çok karşılaşılan sorunlardan biri yapı sahibinin idari para cezası verilirken yanlış değerlendirilmesidir.[1] 3194 Sayılı Yasa’nın 42. Maddesi uyarınca verilecek idari para cezası kapsamında “yapı sahibi”[2] ibaresinden, aykırılığı gerçekleştiren kişinin anlaşılması gerekmektedir.

            İdareler tarafından, (belki de daha kolay olduğundan) yapı sahibi olarak “taşınmaz maliki”’ne idari para cezası verilmektedir. Bu durum cezaların şahsiliği ilkesine de aykırılık teşkil etmekte olup idareler tarafından aykırılığı yapanın kim olduğunun (inşai faaliyeti gerçekleştiren kişinin kim olduğunun )  araştırılarak net ve açık bir şekilde tespit edilmesi gerekmektedir. Nitekim,  Danıştay 14. Dairesi’nin 2015/7620 Esas ve 2018/3860 Karar Sayılı ilamında da, “3194 sayılı Kanunun 42. maddesinde para cezası yaptırımının uygulanacağı ruhsata aykırı veya ruhsatsız “yapının sahibi” ibaresinden, ister yapının mülkiyetine sahip kişiler isterse kiracı, yapı malikinin yakını, intifa hakkı sahibi gibi üçüncü kişiler olsun inşai faaliyeti yapan kişilerin anlaşılması gerektiğinden, ruhsata aykırı yapıyı, kendisine taşınmazı kullanma ve yararlanma imkanı veren intifa hakkına sahip davacının bilgisi ve rızası dışında bir başkası tarafından yapılmış olmasının hayatın olağan akışına aykırı olacağından, hakkında düzenlenen yapı tatil ve tespit tutanağına göre davacının “yapı sahibi” sıfatıyla para cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, işlemin para cezasına ilişkin kısmını iptal eden Mahkeme kararının bu kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.” Denilmek suretiyle yapının sahibi ibaresinden, inşai faaliyeti gerçekleştiren kişilerin anlaşılması gerektiği belirtilmiştir.

Bu itibarla 3194 Sayılı Yasa’nın 42. maddesinin 1. ve 2. fıkraları uyarınca idari para cezası tesis edilirken yapı sahibinin net olarak tespiti ve doğru anlaşılması önem arz etmektedir. Aksi hal tesis edilen idari para cezasının iptaliyle sonuçlanacaktır.

            Saygılarımla

[1]  ÇAĞIRAN Ahmet Can, “İmar Barışı Adı Altında Getirilen Düzenlemenin İmar Kanunu İle Korunan Kamusal Yarara Etkisi” Ufuk Üniversitesi, Kamu Hukuku Yüksek Lisans Tezi, 2021 Ankara

[2] COŞKUN Şenol, KURŞUN Fatma, cezaların şahsiliği ilkesi bakımından İmar kanununun 42 nci maddesinde belirtilen “yapının sahibi” kavramı, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi Yıl 5 Sayı 18 ( Temmuz 2014)